En français, pour mieux comprendre…
Ni ĉiuj parolas la francan, kaj tamen ni havas multajn malfacilaĵojn interkompreniĝi aŭ komprenigi nin. Ofte estas situacioj, kie ni bezonas tro longe por konstati, ke ni konsentis pri la sama vidpunkto! Tute simple ĉar ni nepre uzas la samajn vortojn, la samajn intonaciojn aŭ la samajn esprimojn por la samaj kredoj. Konsiderante kiom proksime ni estas unu al la alia, kiel ni povas interpreti la honestecon de tradukitaj politikaj paroladoj, kiuj estas nepre interpretataj de triaj partioj kaj ofte reverkitaj depende de la vento kiu blovas?
Tiuj, kiuj volas esti niaj modeloj, ŝajnas tre malgrandaj malgraŭ sia emo voli superdimensigi sin en niaj okuloj.
Ili diras al ni, ke ili volas veran Eŭropon. Mi pensas, ke ĝi estas tre bona kaj ni devas moviĝi tre rapide; Sed kion ili jam faris, krom la Eŭro, por ke ĉiuj sentiĝu koncernataj kaj implikitaj en tio, kio povus fariĝi nia tre granda lando. Ni ne havas la rajton paroli, kaj eĉ se ni farus, ni devus alfronti la 23 oficialajn lingvojn de EU. Ĉi tiu manko de kompreno de la temo aspektas pli kiel politika deziro konservi mankon de kompreno inter la malsamaj eŭropaj loĝantoj.
Mi scias, ke multaj el la gvidantoj de nia kontinento asertos, ke la angla estas la maniero komuniki. Bona parto de ili ne komprenas ĝin, ricevas helpon aŭ fidas je la lambastono de aŭtomata tradukisto. Malgraŭ ĉi tiu ekzemplo, ili ŝajne ne volas trakti la tre multaj « malpli intelektuloj inter ni », kiuj ĉiam havis malfacilecon lerni ĝin. Ĉu ili scias, ke la forto de ĉeno, « ĉi-kaze homa », estas tiu de ĝia plej malforta ligilo?
Taksoj diras, ke apenaŭ 150 milionoj da eŭropanoj « asertas » povi teni bazan konversacion en la angla. La plimulto de tiuj kiuj restas konsistigas la malfortajn ligilojn en necesa eŭropa kompreno (preskaŭ 300 milionoj) kaj politikistoj ŝajnas ne konsideri ilin.
Kompreni unu la alian sen artifiko estas, tamen, nia unua elemento de « sekureco antaŭ latenta malfeliĉo ». Tamen ĉiuj niaj lingvoj estas derivitaj de dialektoj kiuj ne estis konstruitaj por esti facile skribi, lerni, paroli aŭ kompreni.
Tamen ekzistas lingvo, kiu plenumas ĉi tiujn kriteriojn. Konstruita el niaj eŭropaj radikoj, estas (laŭ sperto) dekoble pli facile lerni por niaj 300 milionoj malpli engaĝitaj eŭropanoj. Ĉi tiu lingvo ŝparus al ni multe da tempo por akiri aliajn sciojn kaj multe da mono per la miloj da interŝanĝoj, kiuj rezultus el la facileco interkompreniĝi.
Ĉi tiu evoluo ne baziĝas sur imaga grundo. Grandega laboro jam estis farita. Dum la 1920-aj jaroj Esperanto rapide disvolviĝis. Sed de la 1930-aj jaroj ĝis 1945, ultranaciismaj kaj totalismaj ŝtatoj malpermesis ĝin kaj iris ĝis detrui stokojn de lernolibroj destinitaj al instruado.
La potenco de armiloj nur mortigas vivojn kaj plifortigas dividojn; La potenco de la intelekto estas nedetruebla kaj kunigas homojn, kiuj komprenas unu la alian.
Sinjoroj politikistoj, vi ne konas min, sed tio ne estas la afero. Estas la ideoj kiuj estas gravaj kaj ili ne devus esti juĝitaj laŭ la kvalitoj de sia kreinto.
Ne prenu ĉi tiun tekston malpeze; Ni povus esti ĉe la origino de la evoluo de la unua lingvo kun internacia alvokiĝo kaj verŝajne plej bone lokitaj por kapti la riĉaĵojn, kiuj rezultos el novaj ideoj.
La 27 konservu sian gepatran lingvon, lernu nur Esperanton kiel enireja lingvon kaj aliaj lingvoj se ili volas poste. Temas pri starigo kaj plifortigo de la patriota fibro de nia Eŭropo.
Ĉio por komuna lingvo kaj komuna lingvo por ĉiuj!
Le texte ci-dessus est en Espéranto (le langage de la paix!).
Voici ce qu’il dit.
Nous parlons tous français, et pourtant nous avons beaucoup de difficultés à bien nous comprendre ou nous faire comprendre. Il y a souvent des situations où nous mettons beaucoup trop de temps pour nous apercevoir que nous étions d’accord sur un même point de vue ! Tout simplement parce que nous n’utilisons pas obligatoirement les mêmes mots, les mêmes intonations ou les mêmes expressions pour les mêmes convictions. Alors que nous sommes si proches entre nous, comment interpréter l’honnêteté des discours politiques traduits, forcément interprétés par des tiers et souvent dédits en fonction du vent qui tourne ?
Ceux, qui veulent être nos modèles, semblent bien petits malgré leur tendance à vouloir se surdimensionner à nos yeux.
Ils nous disent vouloir une vraie Europe. Je pense que c’est très bien et qu’il faut aller très vite; mais qu’ont-ils déjà fait, à part l’Euro, pour que tout le monde se sente concerné et parti prenante de ce qui pourrait devenir notre très grand pays. Nous n’avons pas droit à la parole et quand bien même nous l’aurions, il nous faudrait nous confronter aux 23 langues officielles de l’U.E. Cette absence d’appréhension du sujet ressemble plutôt à une volonté politique de conserver une carence de compréhension entre les différents habitants européens.
Je sais bien que nombre des responsables de notre continent vont prétendre qu’il y a l’anglais pour communiquer. Une bonne proportion d’entre-eux ne le comprennent pas, se font aider ou s’appuient sur la béquille d’un traducteur automatique. Malgré cet exemple, ils ne semblent pas vouloir s’occuper des très nombreux « moins intellectuels d’entre nous » qui ont toujours eu du mal à l’apprendre. Savent-ils que la solidité d’une chaîne, « humaine en l’occurrence », est celle de son plus faible maillon.
Les estimations disent qu’à peine 150 millions d’Européens « prétendent » pouvoir soutenir une conversation courante en anglais. La majeure partie de ceux qui restent, constitue les maillons faibles d’une nécessaire compréhension européenne (près de 300 millions) et les politiques ne semblent pas les prendre en compte.
Se comprendre sans artifice est pourtant notre premier élément de « sécurité face à l’adversité latente ». Hors tous nos langages sont issus de dialectes subis qui n’ont pas été construits pour être faciles à écrire, à apprendre, à parler ou à comprendre.
Il existe pourtant une langue qui correspond à ces critères. Construite à partir de nos racines européennes, elle est (d’expérience) dix fois plus facile à apprendre pour nos 300 millions d’Européens moins impliqués. Cette langue nous ferait gagner un temps fou pour acquérir d’autres connaissances et beaucoup d’argent à travers les milliers d’échanges qui résulteraient de la facilité de nous comprendre.
Ce développement ne s’appuie pas sur un terrain imaginaire. Une énorme quantité de travail a déjà été fait. Au cours des années 20, l’espéranto s’est rapidement développé. Mais à partir des années 30 à 45, les états ultra-nationalismes et totalitarismes l’ont interdit et sont allés jusqu’à détruire les stocks de manuels destinés à l’enseignement.
La puissance des armes ne fait que tuer des vies et renforce les divisions; La puissance de l’intellect est indestructible et rassemble les hommes qui se comprennent.
Messieurs les politiciens, vous ne me connaissez pas, mais l’important n’est là. Ce sont les idées qui sont importantes et elles ne doivent pas être jugées en fonction des qualités de son émetteur.
Ne prenez pas ce texte à la légère; Nous pourrions être à l’origine du développement du premier langage à vocation internationale et probablement les mieux placés pour appréhender les richesses qui découleront de nouvelles idées.
Que les 27 conservent leur langue maternelle, apprennent seulement l’Espéranto en langue passerelle et d’autres langues s’ils le veulent par la suite. Il s’agit d’asseoir et de renforcer l’intelligence et la fibre patriotique de notre Europe.
Tous pour une langue commune et une langue commune pour tous !
Cette page va être envoyée à tous les députés de notre pays et aussi à quelques autre personnalités